" type="text/css" > Skip to main content

ستراڤینسـكی لـە سـاڵی 1882 لـە لوتكـەی سـەردەمی هەسـتی ناسیونالسـتی ڕووسـیا هاتووتـە دنیـاوە. لـە هەمـان باردۆخـدا هەسـتی بیسـتنی ئاشـنا بـە دەنگـی سـادە، میراتـی گەنجینـەی گۆرانـی فۆلكلـۆری ڕووســی، میلۆدیەكانــی سروشــت، ڕیتــم و هارمۆنــی بــووە. هــەر لــە منداڵیــەوە بــە هــۆكاری ئــەوەی باوكــی گۆرانیبێــژی ناســراوی ئۆپیــرای ئـەو ئـەو سـەردەمەبووە، لـە نێـو موزیكی كالسـیكی ئەوروپیـدا ڕۆژەكانی تەمەنـی هەڵكشـاوە. ستراڤینسـكی هـەر لەڕێـگای باوكیـەوە بـە موزیكـی میللــی منداڵانــەی ڕووســی ئاشــنا دەبێــت. دواتــر لــە ســاڵی 1903- 1908، دەبێتـە خوێنـدكاری موزیـك الی دانـەری مـەزن نیكـۆال ڕیمسـكی كۆرســاكۆف. ستراڤینســكی لــە تەمەنــی بیســت و هەشــت ســاڵیدا بــە هــۆی ناســەقامگیری بــاری سیاســی لــە زێــدی خــۆی دوور دەكەوێتــەوە
و ڕوودەكاتــە فەرەنســا و لــەوێ لــە شــاری پاریــس نیشتەجێدەبێـــت. دواتـر لـە پاریـس دەبێــتە ئەندامـی كۆمەڵـەی هونـەری لـە پاریـس و، بـە ســێرجی دیاگیلیــف sergei( diaghilev ) ئاشــنا دەبێــت، كــە ناوبــراو
ئــەو كات بەڕێوبەرێكــی ناســراوی هۆڵــی بالێتــی ڕووســی ( پاریــس) بــووە. یەكترناســینی دیاگیلیــف و ستراڤینســكی هۆكارێكــی گرنگــە بـووە، بـۆ دەركەوتـن و نمایشـكردنی بەرهەمەكانـی. لـە سـاڵی 1910 دا وەك دەســتپێكی كارەكانــی لــە پاریــس، شــاكاری ( باڵنــدەی ئاگریــن)ی نمایشــدەكات، كــە بناغــەی ئــەم كارەی لــە ســەر داســتانێكی فۆلكلــۆری ڕووسـیەوە وەرگـرت بـوو. ئۆركستراسـیون و ناكۆكـی هەسـت و هەسـتی ناســیونالیزمی ڕووســی لــە (باڵنــدەی ئاگریــن) گوێگــران و ئامادەبوانــی (پاریــس)ی بــە تونــدی بــەرەو خــۆی ڕاكێشــا. ســاڵێك دوای ئــەم بەرهەمـەی شـاكاری (پتروشـكا)ی بـە ڕیتـم و هارمۆنـی سـەرنجڕاكێش دانـا و، بـەم كارەی زیاتـر ناوبانگـی لـە پاریسـدا پەیداكـرد. كاتـێ ڕیتمـی جــۆراو جــۆر و نــا ئــارام، لــە داســتانی دڕاندانــەی، (پەرستشــی بەهــار – Spring of Rite The ( لــە ســەر شــانۆی بالێــی، لــە ســاڵی 1913 نمایشــكرا، جەنجاڵــی و دەنگدانەوەیەكــی زۆری بــە دوایــی خۆیــدا هێنــا. ئــەم كارەی باســی لــە مەراســیمێكی ئاینــی دڕندانــە ئەكــرد، كــە بــە ئاینــە دێرینەكانــی چاخەكانــی پێــش مێــژووی ڕووســیا پەیوەســت بـوو. لـە داسـتانەكەدا بـاس لـە قوربانـی كردنـی، كچۆڵەیەكـی جـوان بـۆ (خوایــی بەهــار– spring of )God دەكات. ئــەم داســتانە بــە ســەمایی بالـێ و بـە هـۆی بـەرگ و ڕەنگـی مرۆڤـی هـۆزە سـەرەتاییەكان، جوڵـەی ســەماكان، ڕیتمــی وەحشــیانە، هێــزی ئۆركســترا لــە ســەر شــانۆ،
بــە جۆریًــك ئامادەبوانــی هەژانــد هەندێكیــان بــە توڕەییــەوە هاواریــان دەكــرد. ئــەم نمایشــە بــە یەكێــك لــە دیاتریــن ڕووداوی دیارەكانــی نێــو مێــژووی نمایشــە موزیكیــەكان دادەنرێــت. ئەویــش بــە هــۆكاری جوانــی كارەكــەوە ئامادەبــوان كۆنتڕۆڵیــان لــە دەســتدا بــوو، بــە هــۆی دەنــگ و هــاواری ئامادەبوانــی هۆڵەكــەوە نەدەتوانــرا بــە باشــی گوێبیســتی موزیــك و جوڵــەی ســەماكان ببــن. ستراڤینســكی كــە خــۆی لــە نێــو هۆڵەكــەدا و لــە نێــو ئامادەبــوان دانیشــت بــوو، زۆر نیگــەران بــوو، كــە نەیدەتوانــی گــوێ لەكارەكــەی خــۆی بگرێــت. هــەر بۆیــە دوای تــەواو بوونــی كارەكــە بــە زووی بــەرەو ماڵــەوە گەڕایــەوە. بــەڵام هــەر بــە

زووی ئـەم نیگەرانییـەی ڕەوییـەوە كاتـێ كـە زانـی (پەرستشـی بەهـار)، بۆتــە یەكێــك لــە خۆشەویســترین كارەكانــی، لــە الی ئــەو كەســانەی كــە ئامــادەی نمایشــەكە بــوون. ئامێرەكانــی ئۆركســترای ئــەم كارە پێــك دێـن لـە: پیكۆلـۆ، سـێ فلـوت، فلـوت ئاڵتـۆ، چـوار ئۆبـوا، كۆرانگلـێ، دوو كالرنێــت مـی بیمـۆڵ، دوو باس كالرنێــت، چوار باسـون، هەشـت كۆنترا باسـون، هەشـت هـۆڕن، هەشـت ترومپێـت پیكلـۆ، چـوار ترومپێـت، سـێ ترومبــۆن، دو توبــا، ئامێــرە ژیــدارەكان و ڕیتمیــەكان)ن. ئــەم كارە بــە
سـەمایی بالێـت و جوڵـەی موزیك، كەمـی میلۆدی، گفتوگـۆی ئامێرەكان، پێكـەوە كارێكـی زۆر ناوازەیـان خوڵقانـدووە. دوا بـەدوای ئـەم كارانـەی زۆر ناسـراو بوونـی ستراڤینسـكی لـە سـاڵی 1939 توانـی ڕەگەزنامـەی فەرەنسـی وەردەگرێـت و، لـە مەزنـی دانراوەكانیـدا بەیەكێـك لـە دیاتریـن
موزیكدانەرانـی دامەزرێنـەری موزیكـی سـەدەی بیسـتەم هەژماربكرێــت.
ستراڤینسـكی چەندیـن خەڵاتـی ناسـراوی جیهانـی پێبەخشـراوە لەوانـە: خەڵاتــی گرامــی بۆباشــترین ئەلبومــی كالســیك، حەڵاتــی باشــترین پێشكەشــكردنی ئۆركســترای، خەڵاتــی هۆڵــی گرامی…هتــد. دواتــر لــە سـاڵانی 1940 ڕوودەكاتـە ووالیەتـە یەكگرتووەكانـی ئەمریـكا و لە سـاڵی 1945 ڕەگەزنامــەی ئەمریكــی پێدەدرێــت. ستراڤینســكی لــە ووالیەتــە یەكگرتـووەكان توانـی كارەكانـی بـەردەوام بێـت و تـا دواجـار لـە سـاڵی
1971 هـەر لـە ووالیەتـە یەكگرتووەكانـی ئەمریـكا كۆچـی دوایـی دەكات.

 

 

 

سەرچاوە
جیــن فریــس موســیقی ھنــر شــنیدن , و: کتایــون صارمــی چــاپ:
اول چاپخانــە: مشــعل 1385هــ، ل : .415

بەشی بکە لە:
توانا حەمە

دامەزرێنەی دیجیتاڵ میدیای موزیکناس، ئێثنۆمیوزیکۆلۆجیست، نوسەر و موزسیان