نووسینی: رێژوان تەها
هێنری پورسێل Henry Purcell ( ١٦٥٩ – ١٦٩٥ ) وەک یەکێک لە گەورەترین کەسایەتییە موزیکییەکانی ئینگلتەرای قۆناغی باڕۆک ناسراوە. کۆمپۆسەرێک کە بەرهەمەکانی شێوازی موزیکی سەردەمی بارۆک تێکەڵ بە تایبەتمەندی و هونەری وڵاتەکەی بەرجەستە دەکات و پێمان دەناسێنێت. ئەم هونەرمەندە هەرچەندە تەمەنی درێژ نەبوو، بەڵام ناوی وەک موزیسیانێکی بەتوانا لەدوای خۆی بەجێما، کە کارەکانی بەهۆی قووڵی و جوانی لیریکی و هێزی دراماتیکییەوە بەردەوامە لە ناوبانگ و بڵاوبوونەوە.
پورسێل لە وێستمینستەر Westminster لە خێزانێک لەدایکبووە کە پێشتر پەیوەندییان بە دامەزراوەی موزیکی شاهانە هەبووە. باوکی کە پیاوێکی بەڕێز و گرنگ بوو لە چاپڵ ڕۆیاڵ Chapel Royal، دڵنیا بوو لەوەی کە هێنری لە ژینگەیەکی باشی موزیکی پیرۆز و ئایینی گەورە دەبێت.
هەر لە تەمەنێکی بچووکەوە بەهرەی پورسێل دەرکەوت و لە تەمەنی هەرزەکاریدا خەریکی ئامادەکردنی سروود و موزیکی ئایینی بوو بۆ کڵێسا و کاروانی هونەری بە خێرایی پێشکەوت. لە ساڵی ١٦٧٩دا وەک ئۆرگانیستێکی وێستمینستەر دەستنیشانکرا و دواتر بوو بە یەکێک لە ئۆرگانیستەکانی چاپڵ ڕۆیاڵ، ئەم پۆست و پێگانە ڕێگەی پێدا هەردوو موزیکی ئایینی و دونیایی لە بەرزترین ئاستەکاندا ئامادە بکات و پێشکەشی بکات.
ئەوە لە شانۆدا بوو (موزیکی شانۆیی و ئۆپێرا) کە پورسێل گەیشتە ناوبانگ و دەرکەوتنی تەواوەتی. ئۆپێراکەی بەناوی دیدۆ و ئەنیاس Dido and Aeneas (١٦٨٩)، وەک یەکێک لە سەرەتاییرین شاکارەکانی ئۆپێرا دەمێنێتەوە. لە دەرەوەی ئۆپێراش، پورسێل موزیکی بۆ چەندین شانۆگەری ئامادە کردووە لە سەردەمی خۆیدا.
بە پێچەوانەی زۆرێک لە هاوچەرخەکانی کە زۆر پشتیان بە شێواز و میلۆدییە ئیتاڵییەکان بەستبوو، پورسێل ستاییلێکی جیاواز و تایبەتی ئینگلیزی خستەڕوو. کۆنتراپۆینتی باڕۆکی لەگەڵ میلۆدی گۆرانییە نەریتییە ئینگلیزییەکان تێکەڵ دەکرد. بەرهەمە ئامێرییەکانی، بە تایبەتی فانتازیا fantasia و سۆناتاکانی sonatas، شارەزایی ئەو لە هارمۆنی و جوڵەکانی کۆرد و سەلیقەی میلۆدی دەردەخەن.
پورسێل لە موزیکی ڕێوڕەسمە شاهانەییەکاندا گەلێک بەتوانا و سەرکەوتوو بوو. چەندین موزیک و گۆرانی بەخێرهاتن و پرسەی بۆ کاربەدەستدان و دەسەڵاتدارانی ئینگلتەرا ئامادە کردووە. بۆنموونە: بۆ پرسەی شاژن مێری Queen Mary (١٦٩٥) موزیکی داناوە. پورسێل لە تەمەنی ٣٦ ساڵیدا بە مردنێکی نادیار کۆچی دوایی کرد، بەڵام کارەکانی ئەو لوتکەی موزیکی ئینگلتەرای قۆناغی باڕۆکە.
