نووسینی: سەفین خەراجیانی
بە دڵناییەوە! موزیکی جیپسی کە بە موزیکی ڕۆمانی ناسراوە، ژانراێکی هەمەچەشن و دەوڵەمەندە لە ڕووی کولتوورییەوە و ڕەگ و ڕیشەی قووڵی مێژوویی هەیە. لێرەدا چەند خاڵێکی سەرەکی سەبارەت بە موزیکی جیپسی دەخەینەڕوو:
1. ستایلە هەمەچەشنەکان: موزیکی جیپسی بە شێوەیەکی ناباوەر هەمەچەشنە، لەگەڵ گۆڕانکارییە ناوچەیی و ژێر کولتوورییە جیاوازەکان. دەتوانێت لە مێلۆدییە سۆزدار و سۆزدارییەکانی فلامینکۆوە دەست پێبکات تا دەگاتە ئاوازە کەمانچە زیندوو و ڤێرتۆزییەکانی ئەوروپای ڕۆژهەڵات.
2. ئامێرەکان: ئامێرە باوەکان لە موزیکی جیپسیدا بریتین لە کەمانچە و ئەکۆردیۆن و گیتار و ئامێرە جۆراوجۆرەکانی لێدان. زۆرجار کەمانچە ناوەندێکە، بە شێوازی دەربڕین و ئیمپرۆڤیزەیشن ناسراوە.
3. کاریگەری لەسەر ژانرەکانی تر: موزیکی جیپسی کاریگەرییەکی بەرچاوی لەسەر شێوازەکانی تری موزیک هەبووە. بۆ نموونە گەلی ڕۆمانی ڕۆڵێکی چارەنووسسازیان هەبووە لە پەرەپێدانی موزیکی فلامینکۆ لە ئیسپانیا و ژەنینی کەمانچەی فێرتۆزییان کاریگەری لەسەر موزیکی کلاسیک و جاز هەبووە.
4. نەریتی زارەکی: بەشێکی زۆری موزیکی جیپسی لە ڕێگەی نەریتی زارەکییەوە دەگوازرێتەوە. زۆرجار موزیکژەنان بە گوێ و لە ڕێگەی فێرکاری ڕاستەوخۆوە فێر دەبن، ئەمەش وایکردووە ببێتە نەریتێکی زیندوو.
5. دەربڕین و سۆزداری: موزیکی جیپسی بە چڕی سۆزداری ناسراوە. زۆرجار موزیککە کۆمەڵێک هەست و سۆزی بەرفراوان دەگەیەنێت، لە خەمێکی قووڵەوە تا خۆشییەکی ئیکستاتیک و بەهۆی توخمە ئیمپرۆڤیزەیشنەکانییەوە ئاهەنگ دەگێڕدرێت.
6. هونەرمەندە ناودارەکان: زۆرێک لە هونەرمەندە دیارەکان بەشدارییان لە موزیکی جیپسیدا کردووە، لەوانە Django Reinhardt (گیتارژەنێکی بەناوبانگی جاز)، Paco de Lucía (گیتارژەنێکی بەناوبانگی فلامینکۆ)، و کەمانچەژەنە بەناوبانگەکانی وەک Roby Lakatos و Şahan Arzruni.
7. کاریگەری جیهانی: موزیکی جیپسی سەفەری کردووە و کاریگەری لەسەر موزیک هەبووە لە سەرانسەری جیهاندا. دەتوانیت توخمەکانی موزیکی جیپسی لە ژانرە جیاوازەکاندا بدۆزیتەوە، لە پۆپەوە تا کلاسیک، بەهۆی گونجاندن و کاریگەرییە بەربڵاوەکەیەوە.
8. بایەخی کولتووری: موزیکی جیپسی بەشێکی گرنگی کولتوور و میراتی ڕۆمانییە، زۆرجار بۆ ئاهەنگگێڕان و دەربڕینی خۆشی و ناخۆشیەکانی گەلی ڕۆمانی بەکاردێت.
9. تەحەددیاتەکان: شایەنی باسە کە گەلی ڕۆمانی ڕووبەڕووی هەڵاواردن و گۆشەگیری مێژوویی بوونەتەوە. موزیکی جیپسی هەندێک جار ڕێگەیەک بووە بۆ کۆمەڵگا ڕۆمانییەکان بۆ پاراستنی کولتوورەکەیان و هاوبەشکردنی چیرۆکەکانیان.
