" type="text/css" > Skip to main content

جاری واشبوو ماچێكیان ده‌دامێ، له پاشان وه‌ک شای شاییم به خۆم بوو.”] هێلا شلوومبێرگێر: ئه‌دی ئه‌نگۆ چتان ده‌دا به كچه‌كان؟ ماملێ: زۆرتر سابوون، عه‌تر یان ئاوێنه‌یه‌ک.
هێلا شلوومبێرگێر: بۆچی ئاوێنه؟ ماملێ: تیشک و ئاوێنه بۆ ئێمه نیشانه‌ی چاكی و پاكین. بۆیه له زه‌ماوه‌ندیشدا ئاوێنه له پێش بووكێ ڕاده‌گیرێ. جاری وایه ماڵه بووكێ ئاردی به سه‌ر بووكێ داده‌كه‌ن، هه‌تا منداڵی زۆر بێ.
هێلا شلوومبێرگێر: له زه‌ماوه‌ندی “بادام(2)”ێ شیرنیات و پووڵیان به‌سه‌ر بووكێ وه‌رده‌كرد. ماملێ: به‌ڵێ، ئه‌وه‌ش به‌و مانایه‌یه كه بووک وه‌ک شه‌كری شیرن بێ، به پووڵه‌كه‌ش ماڵه بووكێ ده‌یانه‌وێ ئه‌وه‌ی بگه‌یه‌نن كه له پێناو كچه‌كه‌یاندا له هیچ خه‌رج و زه‌حمه‌تێک ناسڵه‌مێنه‌وه. دیتت كه‌ڵه‌بابێكیان به سه‌ر بووكێ دا هه‌ڵاویشت؟ – وه‌بیرم نایه. – ئه‌وه‌ش به‌و مه‌‌به‌سته‌ی بوو كه ئاره‌زوویانه یه‌كه‌م منداڵ كوڕ بێ. وام چاو لێ مه‌كه! ئه‌وه هیچ پێوه‌ندییه‌كی به ئایینه‌وه نییه. بۆیه‌یه كه له دێهاتی كاره قورسه‌كان به ده‌ست پیاوانه‌وه باشتر به‌ڕێوه ده‌چن، ئه‌وجار له‌به‌ر ئه‌وه‌شه كه ئێمه كورده‌كان پیاومان ده‌وێ بۆ خه‌بات له پێناوی ڕزگاركردنی كوردستاندا. [ لێره‌ دا دیمه‌نێكم دێته‌وه به‌ر چاو كه شه‌ش مانگ له‌وه‌ی پێش له مه‌هابادێ، له ماڵه برایه‌كی محه‌ممه‌دی ماملێ، دیتم: براكه‌ی له كن ژن و كوڕه‌كانی له سه‌ر فه‌ڕشێ چۆكی دادا و له‌به‌ر خوڵای پاڕاوه كه كوڕه‌كانی وه‌ک قوربانیی بۆ كوردستان لێ قه‌بووڵ بكا. كه‌سیش قسه‌ی ده قسه‌یدا نه‌كرد، به پێچه‌وانه‌وه، ژن و كوڕه‌كان پێیان شانازی بوو. ماملێ ده‌ست به سه‌ر كچه‌ چكۆڵه‌كه‌ی دادێنێ و به ئاشكرا ده‌ڵێ: “به‌ڵام ئه‌من كچه‌كانم زۆر له كوڕه‌كانم خۆشتر ده‌وێن.”] هێلا شلوومبێرگێر: هیچ كایه‌یه‌ک هه‌یه كه تایبه‌ت به كوردان بێ و ئه‌نگۆ له ڕابردوو دا له مه‌هاباد كردبێتان؟ ماملێ: به‌ڵێ، كایه‌ی میرمیرێن، كایه‌یه‌كی یه‌كجار سیاسییه.
هێلا شلوومبێرگێر: كایه‌یه‌كی سیاسییه؟ ماملێ: كایه‌یه‌ک كه به‌رده‌وام له لایه‌ن حكومه‌تی ناوه‌ندییه‌وه قه‌ده‌غه ده‌كرا، ئه‌و كایه‌یه‌ش دوا جار دوای شه‌ڕی دووهه‌می جیهانیی لێره به‌ڕێوه چووه. “میر” یانی حاكم و سه‌ردار. حاكمێكی ڕاسته‌قینه بۆ كوردستان هه‌بوو، به‌ڵام میری گه‌مه ده نێو خۆماندا هه‌ڵده‌بژێردرا. ئه‌و میره ناوچه‌ی ژێر ده‌سه‌ڵاتی خۆی دیاری ده‌كرد، وه‌زیر و ویشكه‌ڕنی هه‌بوو، به هه‌موویان هه‌وڵیان ده‌دا وه‌پێكه‌نینی خه‌ن. ئه‌گه‌ر میر پێكه‌نیبا، كایه‌كه ته‌واو ده‌بوو. ئه‌من قه‌ت میرێكم نه‌دی پێبكه‌نێ. دوایین میر، سه‌دیقی سیاسه‌ری، له گه‌ڕه‌كی مه دا ده‌ژی، چه‌ند ماڵ ئه‌ولاتر، ئه‌و له‌و ده‌مێوه هێشتا هه‌ر پێنه‌كه‌نیوه. میرمیرێن گه‌مه‌ی منداڵان نییه، له هه‌موو دێهاته‌كان ده‌یكه‌ن و چه‌ند شه‌و و ڕۆژان ده‌خایه‌نێ. زۆر جاران ده‌و ده‌مه‌یدا ده‌ست پێده‌كا كه كوردێک زیندانی ده‌كرێ. ڕه‌خنه ده‌ربڕینێكه، وه‌ک دامه‌زراندنی حكومه‌تێكی دیكه، دژی ده‌سه‌ڵاتی سه‌ركوتكه‌رانه‌ی حكومه‌تی ناوه‌ندیی تارانێ، وایه. میری گه‌مه‌ی ئێمه میری ڕاسته‌قینه‌ی، كه به بێ قانوون و به ئه‌وپه‌ڕی دڕنده‌یییه‌وه له مه‌هابادێ حكومه‌تی ده‌كرد، ناچار كرد زیندانیی سیاسی ئازاد بكا. به‌و چه‌شنه كه ده‌سته‌یه‌كی دیاریكراو له لایه‌ن میری گه‌مه‌وه كورتانێكی كه‌رێ ده‌گه‌ڵ خۆیان ده‌به‌ن و ده‌چنه كن میری ڕاسته‌قینه و پێیده‌ڵێن: “ئه‌تۆ یان ده‌بێ ئه‌و كورتانه‌ی له خۆت نێی یان ده‌بێ زیندانییه‌كان ئازاد بكه‌ی.” ئه‌ویش ناعیلاج ڕێگای دووهه‌م هه‌ڵده‌بژێرێ. له جه‌نگه‌ی گه‌مه‌ی میرمیرێن دا هه‌موو دوكان و بازاڕ داده‌خران، له هه‌موو شوێنان ده‌خورا و ده‌خوراوه، هه‌ڵپه‌ڕكێ و زه‌ماوه‌ند ساز ده‌بوون. له ته‌واوی دێی دا قسه‌ی خۆش ده‌كران، به‌و قسه خۆشانه ده‌یانه‌ویست میر وه‌پێكه‌نین خه‌ن. ده نێو ئه‌و قسانه دا نه‌قڵی زۆر پیسیشیان ده‌گێڕاوه. [ماملێ پاڵده‌داته‌وه، پێده‌كه‌نێ، به‌ڵام به هیچ چه‌شنێک نایه‌وێ یه‌كێک له‌و نه‌قڵانه بگێڕێته‌وه.] بۆ ده‌وڵه‌مه‌ندان شانازی بوو كه له كاتی ئه‌و جێژنه دا پووڵ و خوارده‌مه‌نییان به‌خشیباوه. ئه‌گه‌ر به مه‌یلی خۆیان ئه‌وه‌یان نه‌كردبا، میری گه‌مه پیاوی خۆی ده‌سه‌ر ده‌كردن، هه‌تا پووڵیان لێ ئه‌ستاندبان، پاشان ئه‌و پووڵه به سه‌ر هه‌ژاراندا ده‌به‌خشراوه. بزانه، ئێمه هه‌ر ئه‌وده‌می به‌و گه‌مه‌یه ویستوومانه حكومه‌تی تایبه‌تیی خۆمان، عه‌داڵه‌تی تایبه‌تیی خۆمان، ڕێكخراوی تایبه‌تیی خۆمان دامه‌زرێنین و خۆمان ڕابێنین، به‌ڵام به چه‌شنێک كه گاڵته و خۆشیشی ده‌گه‌ڵ بێ. بۆیه ترسی حكومه‌تی شای سه‌باره‌ت به گه‌مه‌ی میرمیرێن زۆر به‌جێ بوو.
هێلا شلوومبێرگێر: وێده‌چێ وه‌ختی وه‌ی هاتبێ كه ئێوه دیسان میرمیرێن ده‌ست پێبكه‌نه‌وه. ماملێ: هه‌قته، ده‌بێ ده‌ست پێبكه‌ینه‌وه… [له‌به‌ر خۆیه‌وه ده‌چێ ده فكره‌وه]

بەشی بکە لە:
محەمەد عەطا

تیمی دانان و پێداچونەوەی بابەتەکانی موزیکناس، موزسیان و بەرهەمهێنەری موزیک